Ca dao xưa có câu:
Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An
Trải qua hơn 1000 năm thăng trầm của lịch sử, mỗi năm qua đi thủ đô Hà Nội lại khoác lên mình những chiếc áo mới. Hà Nội thân yêu ngày hôm nay không ngừng biến đổi với những tòa cao ốc sang trọng và hiện đại. Những khu đô thị mới và sang trọng lên từng ngày. Thế nhưng giữa lòng thủ đô, 36 phố phường vẫn rêu phong cổ kính. Ba Đình vẫn uy nghiêm. Cầu Thê Húc vẫn rực đỏ lòng son như chứng nhân lịch sử cho quá khứ hào hoa của mảnh đất kinh kỳ. Nhân dịp kỉ niệm 70 năm giải phóng thủ đô Hà Nội (10/10/1954 – 10/10/2024) thư viện xin giới thiệu đến cho bạn đọc một cuốn sách mà tôi tin chắc rằng nó sẽ mang đến cho mỗi người chúng ta một cái nhìn mới mẻ về thủ đô, cuốn sách “Hà Nội thanh lịch” của tác giả Hoàng Đạo Thuý.
“Hà Nội thanh lịch” do nhà xuất bản Kim Đồng kết hợp phát hành. Cuốn sách dày 239 trang, khổ 13 x 20,5 cm được tái bản nhiều lần.
Cuốn sách được tác giả Hoàng Đạo Thúy viết vào năm 1991 về mảnh đất tươi đẹp này trước khi qua đời. Cuốn sách của ông nổi bật hơn cả so với tất cả các các cuốn sách cùng loại bởi vì nó lắt cắt về lịch sử – văn hóa – địa lí và cuộc sống hằng ngày của người dân Hà Nội từ năm 1945 về trước. 
“ Hà Nội thanh lịch” không chỉ là một cuốn sách đơn thuần về lịch sử hay vẻ đẹp kiến trúc mà là một cuộc hành trình sâu sắc trong tâm hồn, là nơi mà tác giả đã gửi gắm những giấc mơ và những niềm tiếc nuối đã qua của Hà Nội. 
Trong tác phẩm thì tác giả đã làm mới và tái hiện lại Hà Nội một cách sắc nét qua những hình ảnh, qua những trang văn đẹp mắt, trong cốt cách của người Hà Nội đã từng được định danh qua những đường phố xưa cũ là nơi sinh sống nhộn nhịp của người dân nơi đây. Với 42 câu chuyện nhỏ, mỗi câu chuyện như một nét phác họa, chấm phá gợi nhớ về một kinh đô Thăng Long Hà Nội thanh lịch hào hoa xưa kia.
Bước vào sách cũng giống như ta đang đi dạo qua các ngõ phố của Hà Nội.Theo phân tích của tác giả, nhà ở Hà Nội cũng thể hiện được đặc trưng ứng với công việc của người dân sống trong đó. Có thể thấy với các gia đình làm lò rèn, nhà ở thành phố đều chật chội, bên ngoài bán hàng, bên trong chỗ ngủ rất tạm bợ. 
Đó là phố Hàng Đào là phố hào hoa nhất kinh kỳ. Ở đây, cửa nhà san sát, tủ kính bóng bẩy, các cô ngồi bán hàng lịch sự. 
Phố Hàng Gai “cổ kính”, được biết là phố “văn nhã”. Người dân ở đây không ít thì nhiều, đều liên quan nghề in và bán sách. Phố được tiếng là “phố văn học”. Trong phố ít có tiếng xô sát có việc gì chỉ cần nói ý là xong,…
Từ nơi góc phố ấy, người Hà Nội gặp nhau, yêu nhau, sinh sống cùng nhau đi lên. Hoàng Đạo Thúy từng bước đi sâu vào góc phố, lắng nghe, quan sát và kể lại những câu chuyện duyên dáng, sống động, còn mãi trong tim người Hà Nội. 
Điểm nổi bật trong cuốn sách đó chính là nét đẹp trong đời sống sinh hoạt của người nơi đây.
Tất cả câu chuyện về người Hà Nội, từ chuyện trong nhà, hàng phố, cách dạy con, tiếp khách, quan hệ trên dưới, cách ăn mặc… đều được nhìn qua con mắt một người uyên bác và chan chứa tình yêu Hà Nội.
Nhìn chung, người Hà Nội sống với nhau chân tình, cởi mở, biết “nể”, tránh những việc “mất lòng”. Cùng xóm, cùng phố thấy mặt là đon đả chào nhau trước, hỏi thăm, hỏi đón. Còn khi ai đi vắng thì “gửi nhà nhau”. Tựu trung, theo lời tác giả, trong phố luôn có một không khí hòa hợp, “cận duyệt, viễn lai” – ở gần đẹp lòng, ở xa muốn đến. 
Người Hà Nội vốn xem trọng nét sinh hoạt như ăn, nói, đi, đứng. Dù là ở nhà hay ngoài phố, họ đều giữ được sự cẩn trọng, thanh lịch. Thế nên, khách đến nhà không bao giờ “cởi trần” ra tiếp, cũng không được mời khách nước chè thứ ba. Khi đi ra đường, họ không ăn mặc cẩu thả, áo quần không cần quý giá nhưng phải chỉnh đốn. Mặc áo vá không sao, nhưng không mặc áo rách… 
Trong ăn uống, người đọc tìm thấy những phong tục, thói quen hàng ngày rất thú vị của người Hà Nội. Đó là khi đi đâu xa về, người Hà Nội lúc nào cũng thèm món “dưa Đình Gừng” hay món đậu rán giòn ở đầu ngõ Miễu, Hàng Bạc. Những món ăn của một thời xưa cũ, gợi nhắc biết bao dư vị. Nó là dấu cũ, hồn xưa của người Hà Nội 
Những điểm rất nhỏ trong đời sống, nhưng đã tạo nên nét đẹp đẽ, duyên dáng riêng cho người Hà Nội. Những điều được truyền qua nhiều thế hệ, được dung dưỡng và phát huy, để tạo nên một Hà Nội thật thanh lịch.
Bạn đọc thân mến!
Thăng Long – Đông đô – Hà Nội là một thành phố như vậy. Trải qua lịch sử hơn 1000 năm phát triển, với vai trò là trung tâm của cả nước, Hà Nội mang trong mình bề dày về văn hóa độc đáo. Tuy nhiên, với sự phát triển của thời đại, Hà Nội đang dần mất đi nét đẹp của mình. Với Hà Nội Thanh lịch, tác giả Hoàng Đạo Thúy đã thể hiện nỗi lòng trăn trở, cùng sự tiếc nuối sâu kín khi chứng kiến sự mai một của những điều được coi là hồi ức Hà Nội. Cuốn sách không chỉ giúp chúng ta thêm nhớ về những điều đẹp đẽ của một Hà Nội hào hoa, thanh lịch. Mà còn khiến chúng ta phải suy nghĩ, trăn trở, để làm thế nào lưu giữ được cốt cách thanh lịch của người Hà Nội một thời. 
Giới thiệu cuốn sách “Hà Nội thanh lịch” của người Hà Nội, chúng tôi mong muốn gửi tới quý bạn đọc – những người yêu sách và yêu Thủ đô Hà Nội một món ăn tinh thần lí thú và hữu ích.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!
